Dit artikel schrijf ik speciaal voor alle werkende ouders die door de corona crisis vanuit huis werken en die dat een uitdaging vinden. Of misschien niet alleen een uitdaging, maar gewoon ronduit stressvol en vervelend.
Wanneer we stress ervaren, dan zijn er altijd 2 dingen aan de hand. Ten eerste is er een werkelijke aanleiding. In dit geval het thuis zitten met het hele gezin, en het tegelijkertijd moeten werken en de kinderen moeten begeleiden bij hun schoolwerk. En dat zonder de leuke dingen en de sociale afspraken die je gewend bent, als buffer.
Ten tweede is er in geval van stress ook altijd sprake van onze fantasie die op de vrije loop gaat. Met andere woorden, we vinden van alles van de aanleiding en kunnen onszelf totaal verliezen in de maalstroom van onze gedachten en oordelen.
Welke van deze gedachten, over je huidige situatie, herken je bijvoorbeeld?
Ik wil dit niet. Ik trek dit niet. Ik kan niet meer. Het is niet eerlijk. Ik ga dit niet volhouden. Ik word gek. Ik kan mijn werk zo niet doen. Mijn kinderen lopen een achterstand op. Waarom doen ze niet gewoon wat ik vraag? Ik moet dit goed doen. Ik mag niet klagen etc. etc.
In het boeddhisme gebruiken ze de metafoor van de twee pijlen om het verschil tussen pijn en lijden te illustreren. Deze metafoor is behulpzaam om het verschil tussen de aanleiding en onze innerlijke reactie daarop, te illustreren.
De eerste pijl gaat over de pijn die onlosmakelijk bij het leven hoort.
Iedereen wordt geraakt door de eerste pijl, oftewel, iedereen krijgt te maken met lastige, pijnlijke, uitdagende, of moeilijke situaties. De eerste pijl zou je al vroeg kunnen raken, als je wordt geboren onder onveilige of gewelddadige omstandigheden bijvoorbeeld. Of hij raakt je doordat je in armoede opgroeit, of met een zieke ouder, of doordat je als kind een ingewikkelde scheiding meemaakt. Of later, je wordt ziek, of ontslagen. Of, heel eenvoudig, je stoot je hoofd, dat is ook een eerste pijl.
De eerste pijl gaat over al die dingen die bij het leven horen, die je overkomen zonder dat je erom vraagt.
De tweede pijl gaat over het lijden dat we zelf aan de pijn toevoegen.
De eerste pijl doet pijn, en vraagt van ons om om te gaan met die pijn; de pijn toe te laten, te voelen, te accepteren en weer los te laten. Het lijden dat bij de tweede pijl hoort, wordt veroorzaakt door het verzet tegen de eerste pijl.
In plaats van toelaten, drukken we weg. In plaats van voelen, vermijden we of proberen we ons leven (of dat van anderen) te controleren. Accepteren en loslaten komen we om die reden niet eens aan toe.
De eerste pijl blijft daardoor lading houden en doet ons langer pijn dan nodig. Dat komt mede doordat ons gedrag (gebaseerd op vermijden of controleren) niet in lijn is met wie we kúnnen zijn en vaak geen schoonheidsprijs verdient. Waardoor de tweede pijl steeds groter en dikker en scherper wordt, door de schuld en de schaamte die er nog bovenop komen.
De belangrijkste vraag is nu natuurlijk: Hoe kunnen we dit anders doen? Hoe kunnen we het verschil tussen pijn en lijden helderder zien?
Als je onderstaande stappen dagelijks toepast, of misschien wel twee of drie keer per dag, kom je al een heel eind. Je zult merken dat je tot rust komt van binnen. Als je tot rust komt van binnen hebben je automatismen minder vat op je en ontstaat er ruimte om het leven te ervaren zoals het is.
Als je tot rust komt, is de kans groot dat je je omstandigheden anders ervaart dan je op dit moment doet, nu je nog door de bril van je oordelen kijkt. Daardoor zul je je waarschijnlijk ook anders gedragen (én een andere reactie krijgen van je gezin).
Dagelijkse oefening voor meer helderheid en innerlijke rust:
1) Neem 15 minuten voor jezelf, en trek je terug in de slaapkamer. Of neem de tijd voor de kinderen wakker worden, of nadat ze in bed liggen.
2) Ga op je rug liggen met je handen op je buik en adem kalm richting je handen. Tel op de inademing 1, en tel op de uitademing 1. Tel op de inademing 2, op de uitademing 2..... Tot je bij 10 bent. Merk je dat je je aandacht verloren bent, begin dan opnieuw bij 1. Ook als je de 10 nooit haalt (wat in het begin goed mogelijk is), rond je de meditatie na 10 minuten af.
3) Kom rustig zitten en schrijf 5 dingen op waar je dankbaar voor bent.
4) Eindig jouw me-time met het formuleren van een positieve intentie voor de rest van de dag of voor de volgende dag.
5) Oefen gedurende de dag regelmatig met het herkennen van het verschil tussen pijn (de eerste pijl, de pure pijn) en lijden (de tweede pijl, dat wat we zelf aan de pijn toevoegen). Oefen zonder oordeel en met compassie voor jezelf; oefenen is het doel.
Ik wens je een fijne oefening en blijf gezond!
Een hele hartelijke groet, Monique